Η μαμά διαβάζει: Το παιδί που κρύβουμε μέσα μας

Το πρώτο βιβλίο που τελείωσα για φέτος! Το πρώτο από τα 12 που στοχεύω να διαβάσω!

Disclaimer: Έπεται μακροσκελής παρουσίαση!

Το βιβλίο ψυχολογίας και προσωπικής ανάπτυξης "Το παιδί που κρύβουμε μέσα μας" είναι γραμμένο από την ψυχολόγο Stefanie Stahl, η οποία ειδικεύεται στο φόβο δέσμευσης, την ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης και το "εσωτερικό παιδί". Αυτό είναι και το θέμα με το οποίο καταπιάνεται στο παρόν βιβλίο, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, τον εκδοτικό που κυκλοφορεί τα πιο αγαπημένα μου βιβλία αυτοεκτίμησης! Τις ευχαριστώ πολύ για το αντίτυπο που μου έστειλαν.

Τι είναι, όμως, το εσωτερικό παιδί;

Δεν είμαι ειδικός, αλλά θα σας τα πω σαν απλή αναγνώστρια. Κάθε άνθρωπος έχει βιώματα, συναισθήματα και πεποιθήσεις, τα οποία έχουν χαραχτεί μέσα του από τα παιδική μας χρόνια. Όλα αυτά αποτελούν τον πυρήνα του τρόπου που σκεφτόμαστε, δρούμε και αμυνόμαστε, απέναντι σε ό,τι θεωρούμε κάθε φορά "επίθεση", υπαρκτή ή νοητή.

Όσο καλή παιδική ηλικία και αν έχει κάποιος, σίγουρα μέσα του θα έχουν αναπτυχθεί και κάποιες πεποιθήσεις, οι οποίες με τον έναν ή τον άλλον τρόπο του δημιουργούν δυσκολίες. Άλλωστε, κανείς δεν είναι τέλειος, ούτε σαν γονιός, ούτε σαν ενήλικας γενικά. Όλες οι αρνητικές πεποιθήσεις μας, μαζί με τα άσχημα παιδικά βιώματα, αποτελούν το "σκοτεινό παιδί" μας. Το παιδί αυτό ίσως νιώθει χαζό, ανήμπορο, πιεσμένο, επιβαρυντικό για τους γονείς του, ανεπαρκές, αποτυχημένο.

Από την άλλη, έχουμε το "φωτεινό παιδί"! Όλα τα όμορφα που ζήσαμε, όλες τις θετικές πεποιθήσεις που αποκτήσαμε και κουβαλάμε ως σήμερα, όλα τα ευχάριστα συναισθήματα! Όσο άσχημη παιδική ηλικία κι αν είχε κάποιος, σίγουρα θα βίωσε και κάποια θετικά πράγματα, έστω και ελάχιστα! Επομένως, δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς καθόλου σκοτεινό ή καθόλου φωτεινό παιδί.

Στη μέση των δύο παιδιών, βρίσκεται το ενήλικο Εγώ μας, η φωνή της λογικής, ο γονιός που γινόμαστε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας! Το ενήλικο Εγώ καλείται να παίξει τον εξισορροπιστή της κατάστασης. Το συνειδητό μέρος, ας πούμε, της σκέψης μας. Αυτό που μπορούμε άμεσα να ελέγξουμε και να επηρεάσουμε.

Όλα καλά ως εδώ. Τι γίνεται, όμως, όταν το σκοτεινό παιδί βγαίνει στην επιφάνεια και παίρνει τα ηνία της σκέψης μας; Όταν για παράδειγμα, μια παρατήρηση ή ένα σχόλιο, μας κάνει να νιώσουμε άσχημοι, ανεπαρκείς ή μη αγαπητοί; Τότε είναι που, για να προστατευτεί το σκοτεινό παιδί, σηκώνει τα τείχη του, δηλαδή τις αμυντικές στρατηγικές του. Ο καθένας, ανάλογα με τις αρνητικές πεποιθήσεις και με την ιδιοσυγκρασία του, χρησιμοποιεί και τις αντίστοιχες άμυνες.

Για παράδειγμα, το σκοτεινό παιδί συχνά μας οδηγεί σε αντιληπτικές διαστρεβλώσεις. Μια φίλη μπορεί να μου πει: "Σου πηγαίνει καλύτερα το μαύρο παντελόνι από τη γκρι φούστα". Αυτό είναι ένα αντικειμενικά ουδέτερο σχόλιο. Δεν είναι προσβλητικό ούτε αποδίδει έλλειψη σεβασμού. Αν, όμως εγώ, έχω μέσα μου την πεποίθηση "είμαι χοντρή", είναι πολύ πιθανό να εισπράξω το σχόλιο σαν προσβλητικό, σαν μήνυμα ότι έχω χοντρά πόδια και γι' αυτό δεν μου πηγαίνουν οι φούστες, ενώ η φίλη μου μπορεί να το είπε αυτό επειδή θεωρεί ότι το μαύρο χρώμα μου ταιριάζει περισσότερο. 

Αντί εγώ να τη ρωτήσω γιατί το είπε αυτό, αμύνομαι μέσω της απόσυρσης και δεν την ξαναπαίρνω τηλέφωνο για αρκετό καιρό. Η φίλη μου αναρωτιέται γιατί την αποφεύγω και αν έκανε κάτι που με πείραξε. Τελικά, ο υποτιθέμενος θύτης μετατρέπεται από εμένα σε θύμα, αφού δεν της έδωσα ποτέ την ευκαιρία να μάθει τι με πείραξε και να υπερασπιστεί τον εαυτό της.

Απίστευτο;;;

Η συγγραφέας, λοιπόν, στις πρώτες 80 σελίδες μας εξηγεί τον τρόπο που δουλεύει όλο το σύστημα και η ψυχοσύνθεση, τις 4 βασικές ψυχολογικές ανάγκες του ατόμου, το ρόλο των γονέων και τη σημασία της ενσυναισθητικής τους ικανότητας. Για να είμαι ειλικρινής, πιστεύω ότι θα μπορούσαν να είναι και λιγότερες οι σελίδες αυτές, να είναι δηλαδή πιο συμπτυγμένο το κείμενο. Δυσκολεύτηκα να προχωρήσω με γρήγορο ρυθμό τις σελίδες αυτές και με προδιέθεσαν αρνητικά για το υπόλοιπο βιβλίο. Όμως έκρινα λάθος!

Το καλό μέρος αρχίζει καθώς η συγγραφέας μας βοηθά να γνωρίσουμε το σκοτεινό παιδί μας! Αρχικά, ξετρυπώνουμε τις αρνητικές πεποιθήσεις μας και στο επόμενο κεφάλαιο, μας εξηγεί ποιές αμυντικές στρατηγικές χρησιμοποιούμε για κάθε μία από τις πεποιθήσεις αυτές! Σας λέω, ανακάλυψα πολλά για τον εαυτό μου, αλλά και για κοντινά μου πρόσωπα!

Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εγώ στα μαθητικά/φοιτητικά μου χρόνια, τύχαινε και είχα πάντα κάποια φίλη, που τη ρωτούσαμε όλοι "γιατί ο τάδε αντέδρασε έτσι;" και είχε πάντα μια σωστή απάντηση να δώσει! Έχω ακόμη ένα τέτοιο άτομο στη ζωή μου και αυτό είναι ο άντρας μου! Φοβερή ενδοσκόπηση σε όλους!

Εκείνο στο οποίο θέλω να καταλήξω είναι πως, αν είχα αυτό το βιβλίο από τα 16 μου, δε θα χρειαζόμουν καμία φίλη-μάγο για να κατανοώ τη συμπεριφορά των άλλων! Η ψυχολόγος μας εξηγεί όλους τους τρόπους άμυνας και τι κρύβεται πίσω από τον καθένα! Παρακάτω, μας δείχνει πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το σκοτεινό παιδί μας, ώστε να το σεβαστούμε και να το παρηγορήσουμε ταυτόχρονα.

Μέχρι εδώ, αν πάρετε στα σοβαρά το βιβλίο και κάνετε τις ασκήσεις και το απαραίτητο εσωτερικό σκάψιμο, ίσως νιώσετε δυσφορία, ίσως ανασυρθούν από μέσα σας σκέψεις και συναισθήματα καλά θαμμένα. Ίσως γενικώς να μη νιώθετε χαρούμενοι. Αλλά. Κάντε το παρόλα αυτά. Πάρτε το βιβλίο στα σοβαρά. Το να θάβετε πράγματα δεν θα σας βοηθήσει να προχωρήσετε. Κοιτάξτε τα στα μάτια και ονομάστε τα. Τα δυσάρεστα πράγματα είναι εκεί, είτε τα αποδεχτείτε είτε όχι. Απλά αν τα αποδεχτείτε, μπορείτε και να τα αντιμετωπίσετε.

Το επόμενο κεφάλαιο είναι ηλιόλουστο! Μας βοηθά να ανακαλύψουμε το φωτεινό παιδί μας και καθώς το δούλευα, ήταν πραγματικά λες και βγήκε ο ήλιος μετά από μια καταιγίδα! Δεν θα ανακαλύψετε μόνο τις θετικές πεποιθήσεις σας, αλλά και τα προτερήματα σας, όλα όσα έχετε στη ζωή σας και σας δίνουν δύναμη (από τον καλό σύζυγο μέχρι την όμορφη μουσική), τις αξίες σας, καθώς και πώς να φτιάχνετε τη διάθεση σας!

Όλα τα παραπάνω δεν είναι κομπογιαννίτικες θεωρίες και τραλαλά ασκήσεις. Καθετί που υπάρχει σε αυτό το βιβλίο είναι βασισμένο στις τελευταίες έρευνες των νευροεπιστημών και όταν λέω τελευταίες, το εννοώ! Ολόκληρη η βιβλιογραφική αναφορά έχει χρονολογικό εύρος από το 2002 ως το 2014!

Στο τελευταίο κεφάλαιο θα βρείτε πώς να αναπτύξετε ωφέλιμες στρατηγικές στη θέση των αμυντικών, με πολλές τεχνικές και ασκήσεις για γενικότερη ευεξία (που είναι και η λέξη μου για το 2020), για την αναβλητικότητα, την ετοιμολογία, τα όρια, τα χόμπι και το burnout! Γενικώς, όσο το βιβλίο προχωράει, είναι φωτιά!!!

Συμπερασματικά
"Το παιδί που κρύβουμε μέσα μας" είναι είναι επιστημονικά καταρτισμένο, ευκολοδιάβαστο, πλούσιο σε γνώσεις και τεχνικές βιβλίο, το οποίο, αν το πάρετε ζεστά, αφενός θα ανακαλύψετε πολλά για τον εαυτό σας, αφετέρου θα σας βοηθήσει να προχωρήσετε σε σημεία που αυτή τη στιγμή σας δυσκολεύουν. Ένα βιβλίο που βρήκε τη θέση του στη βιβλιοθήκη μου και που το θεωρώ εξίσου δυνατό με το "Να ευτυχήσω για να πετύχω ή να πετύχω για να ευτυχήσω;" του Νικόλα Σμυρνάκη, παρόλο που το πρώτο είναι πιο επιστημονικά δομημένο, ενώ το δεύτερο εστιάζει κυρίως στην ενθάρρυνση, την επιτυχία και τις τεχνικές αυτοβελτίωσης. Τα αγαπώ και τα δύο! Μπράβο στις εκδόσεις Διόπτρα!!!

Εσείς έχετε κάποιο βιβλίο αυτοβελτίωσης να μου προτείνετε;