Η μαμά διαβάζει: Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου

Την προηγούμενη εβδομάδα, ολοκλήρωσα το βιβλίο γονεϊκότητας Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου (και τα παιδιά σου θα σε ευγνωμονούν που το έκανες). Αυτός είναι τίτλος ε;; Το βιβλίο έχει γράψει η λονδρέζα ψυχοθεραπεύτρια Philippa Perry και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Αυτό που μου αρέσει πολύ να κάνω, είναι να διαβάζω βιβλία πολυσυζητημένα και πολυαγορασμένα! Ένα τέτοιο βιβλίο είναι και αυτό! Ο ντόρος που δημιουργείται με ενθουσιάζει και με κάνει να πιάνω το βιβλίο με μεγάλη λαχτάρα!

Όμως, περί τίνος πρόκειται;

Ουσιαστικά, το σκεπτικό πάνω στο οποίο έχει δομήσει το βιβλίο της η Philippa Perry είναι πως έχει πολύ μεγαλύτερη αξία το να επενδύουμε στη σχέση μας με το παιδί, από το να προσπαθούμε απλά να το χειραγωγήσουμε. Αυτή είναι σε μια πρόταση όλη η ουσία του βιβλίου! 

Αν το παιδί τσακώνεται συχνά στο σχολείο, αν έχει θέματα θυμού, αν αυτοτραυματίζεται, παρουσιάζει άγχος ή κατάθλιψη, πρέπει να είστε συνεχώς δίπλα του, δείχνοντας του ότι ακούτε και κατανοείτε πώς νιώθει. Ενθαρρύνετε το παιδί να ζωγραφίσει αυτό που αισθάνεται ή να σας το περιγράψει με λέξεις και, φυσικά, δεχτείτε απόλυτα ό,τι σας πει. Είναι πολύ σημαντικό να τους δείχνουμε ότι αυτό που αισθάνονται έχει σημασία για μας.

Το βιβλίο, σε ολόκληρη ουσιαστικά τη διαδρομή της σχέση μας με το παιδί, αναφέρεται σε εύρος 6 κεφαλαίων στα εξής:

Η γονική μας κληρονομιά: Το τι βιώσαμε ως παιδιά και πώς το βιώσαμε μας "στοιχειώνει". Πώς μπορούμε να διαχωρίσουμε τα προσωπικά μας βιώματα από την τωρινή μας πραγματικότητα, ώστε να μην επιβαρύνουμε τα παιδιά με το δικό μας παρελθόν;

Το περιβάλλον του παιδιού σας: Μας μαθαίνει πώς να διαφωνούμε εποικοδομητικά, πώς να μιλάμε στο παιδί μας για τον άλλο γονιό, όταν δεν συμβιώνουμε μαζί του και πώς ο ερχομός ενός παιδιού πιέζει τη σχέση και αλλάζει τις ισορροπίες της.

Συναισθήματα: Διαβάζουμε ποιός είναι ο καταλληλότερος τρόπος να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα των παιδιών, τη σημαντικότητα της επικύρωσης τους από εμάς, πώς να αποκαταστήσουμε μια ρήξη με το παιδί, καθώς και αν είναι σωστή μέθοδος το να αποσπούμε την προσοχή του παιδιού, όταν αυτό είναι αναστατωμένο (hint: συνήθως όχι!).

Όταν λοιπόν λέτε κάτι να το εννοείτε, μην υποχωρείτε (...) Δείξτε του πως το καταλαβαίνετε και το συμπονάτε επειδή είναι εκνευρισμένο, ενώ ταυτόχρονα μείνετε σταθεροί στο όριο που θέσατε.

Βάζοντας τα θεμέλια: Μας μιλά σχετικά με την εγκυμοσύνη, τις προλήψεις, τους τύπους γονεϊκότητας, τον αρχικό δεσμό μητέρας-μωρού και την τεράστια σημασία του για ολόκληρη τη ζωή του, αλλά και τις ορμονικές αλλαγές της μητέρας, τη μοναξιά και την επιλόχειο κατάθλιψη.

Οι προϋποθέσεις της ψυχικής υγείας: Πολύ ενδιαφέρον το κεφάλαιο με τον εθισμό μας στα κινητά και πώς αυτός επηρεάζει το παιδί. Μιλά, επίσης, για το διάλογο στην οικογένεια, την προσκόλληση (η οποία φανερώνει ψυχική υγεία), τον ύπνο (μας ενθαρρύνει να προσαρμόζουμε τις συνθήκες του ύπνου στις εκάστοτε ανάγκες του παιδιού) και τι είναι η "προεπιλεγμένη" διάθεση. Μιλά επίσης για το παιχνίδι και τονίζει πως τα παιδιά δε χρειάζονται, ούτε τους κάνουν καλό τα πάρα πολλά παιχνίδια (Η Κόκκινη Καμέλια έχει γράψει ένα σχετικό άρθρο!)

Συμπεριφορά: Σε αυτό το κεφάλαιο, η συγγραφέας μας προσφέρει πολλές συμβουλές και ασκήσεις σχετικά με τη στάση μας απέναντι στα παιδιά, τις κατάλληλες και μη συμπεριφορές, τις απαραίτητες δεξιότητες για την καλή συμπεριφορά, την επένδυση του χρόνου μας στο παιδί, την εποικοδομητική έκφραση των συναισθημάτων, την αυστηρότητα, το θυμό, τη γκρίνια, τα ψέμματα, τα όρια και πολλά άλλα! Γενικώς, παίρνει φωτιά!

Αν δεν ανταποκρίνεστε στα καλέσματα του παιδιού για προσοχή, τα εκπαιδεύετε ώστε να γίνουν άνθρωποι χειριστικοί. 

Ένα θετικό στοιχείο που θέλει η συγγραφέας να μας περάσει είναι πως, ακόμη κι αν μέσα από το βιβλίο συνειδητοποιήσουμε ότι η στάση μας ως γονείς και οι μέθοδοι μας ήταν ως τώρα ακατάλληλοι και ίσως βλαβεροί για την υγιή ψυχική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού μας, δεν πρέπει να απελπιζόμαστε. Περισσότερη σημασία από το λάθος και τη ρήξη έχει η διόρθωση του λάθους και η αποκατάσταση της ρήξης! Λάθη θα κάνουμε σίγουρα, το θέμα είναι τι κάνουμε μετά το λάθος;;

Άλλο ένα θετικό του βιβλίου είναι ότι αναφέρεται σε όλες τις ηλικίες: από την εγκυμοσύνη και τη σχέση μας με το έμβρυο, μέχρι και τη φάση όπου το παιδί μας είναι πια ενήλικας και κάπου οι ρόλοι ίσως αντιστραφούν (ίσως γίνουμε εμείς το παιδί κι εκείνος ο γονιός, έχοντας πια εκείνο την ευθύνη για τη φροντίδα μας).

Είμαστε πάντα πιο δύσκολα διαχειρίσιμοι λίγο πριν καταφέρουμε να περάσουμε με επιτυχία ένα σημαντικό εμπόδιο και πριν φτάσουμε στο επόμενο στάδιο της εξέλιξης μας.

Σε κάποια σημεία του βιβλίου διαφωνώ. Ένα από αυτά είναι, για παράδειγμα, το ότι μας αποτρέπει από το να χρησιμοποιούμε πίνακα επιβράβευσης. Ο πίνακας επιβράβευσης στηρίζεται στην επιστήμη του συμπεριφορισμού. Δράση-συνέπεια. Φυσικά, κατά τη γνώμη μου ο πίνακας επιβράβευσης από μόνος του δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί μέθοδο διαπαιδαγώγησης, αλλά τον θεωρώ ένα θετικό εργαλείο, αν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλες παιδαγωγικές μεθόδους και στο πλαίσιο μιας υγιούς και αυθεντικής, θετικής σχέσης.

Είναι πιο χρήσιμο να αναζητήσετε αυτό που σας γεμίζει κατά την ενασχόληση σας με το παιδί, παρά να εστιάζετε στην ακαταστασία του σπιτιού και να πείθετε τον εαυτό σας ότι ο καθημερινός σας κόπος δεν έφερε κανένα χειροπιαστό αποτέλεσμα. Τα αποτελέσματα θα φανούν, όχι όμως στο τέλος κάθε ημέρας, όπως θα γινόταν σε άλλα είδη δουλειάς.

Αποκόμισα πολλά θετικά από το βιβλίο, πρακτικά πράγματα που μπορώ και ήδη έχω ξεκινήσει να εφαρμόζω στη σχέση μου με τα παιδιά μέσα στην καθημερινότητα μας, παρόλο που στον πρόλογο γράφει πως "αυτός δεν είναι ένας πρακτικός οδηγός για γονείς". Ο δρόμος που μας δείχνει δεν είναι εύκολος, αλλά πιστεύω πως είναι ουσιαστικός.

Συμπερασματικά, Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου είναι ένα βιβλίο που θα σας υποδείξει τη σωστή κατεύθυνση, χωρίς να σας γεμίσει τύψεις και απελπισία. Είναι ζεστό, γεμάτο αγάπη, σεβασμό και προσωπικές εμπειρίες, αλλά χωρίς να του λείπει η απαραίτητη επιστημονικότητα.

Εσείς το έχετε διαβάσει;

Έχετε κάποιο άλλο βιβλίο γονεϊκότητας να μου προτείνετε;